İnsan Neden Koşar?
İnsan Neden Koşar?
Her geçen gün koşan insan sayısı artıyor. Sosyal medya sayesinde görüyor ve haberdar oluyoruz hem dünyada hem de ülkemizde yedideden yetmişe koşan insanlar çoğalıyor. Çağımızın hastalığı olan obezite ve bundan kaynaklı kronik hastalıklara karşı insanın hareket etmesi tabiki olumlu bir durum ancak hızla artan bu koşu popülasyonu sadece sağlıklı yaşam ihtiyacı yada filmlerde, reklamlarda ve sosyal medyada gördüğümüz ve öykündüğümüz fit vücutlu insanlar gibi olmak arzusuyla açıklanabilir mi?
Yetkili tıp otoriteleri günlük bir saati aşmamak koşuluyla tempolu bir yürüyüşü sağlıklı bir yaşam için yeterli görüyor. Bu konuda yapılan araştırmalar günlük bir saatlik yürüyüşün üzerinde yapılan antrenmanın insan vücuduna faydadan çok zarar verebileceğini ortaya koyuyor. Bunun yanı sıra filmlerde, reklamlarda yada sosyal medyada öykündüğümüz fit vücutlu insanlara benzemek için diyet, pilates, yoga ve başka birçok yol var. Kaldı ki sön dönemlerde hızla artan koşu popülasyonuna şöyle bir göz atacak olursak bu insanların hiç de filmlerdeki, reklamlardaki yada sosyal medyadaki öykündüğümüz insanlar gibi fit vücutlara sahip olmadığını görebiliriz. Demek ki insanın koşması yüzeyde basitçe bulduğumuz gerekçeler ile açıklanabilir bir durum değil.
Biraz daha derinlemesine baktığımızda insan neden koşar sorusuna, avcı topayıcı atalarımız da koşuyordu, bu binlerce yıllık bir alışkanlığın sonucu cevabı verilebilir. Gerçekten de günümüz avcı-toplayıcı toplumlarından Tarahumalar bu savı destekliyor. Yaşamsal ihtiyaçlarını giderebilmek için bir iki gün içerisinde yaklaşık yüz mil boyunca yalın ayak koşan Tarahumalar avcı-toplayıcı atalarımızdan miras aldığımız genlerden dolayı koştuğumuzu doğrular gibi gözükse de günümüz modern insanını düşündüğümüzde insan neden koşar sorusuna hala tatmin edici bir cevap bulamadığımız görülecektir. O halde soruyu şöyle değiştirmeliyiz; yaşamsal ihtiyaçlarını gidermek için bırakın yüzlerce mil koşmayı, neredeyse birkaç mil bile hareket etmesine gerek kalmayan modern insan neden koşar? Evet doğru soru bu olsa gerek, modern insan neden koşar?
Modern insan neden koşar? Böylesi geniş ve ucu açık bir soruya bir blog yazısında cevap bulabilmek çok da olası değil. Ancak modern insan neden koşar yerine Volkan neden koşuyor yada koşmak yetmiyormuş gibi neden triatlon yapıyor? İşte bunu sizlere açıklayabilirim.
Ülkemiz adına Edebiyat Nobel ödülünü alan ilk ve tek yazarımız olan Orhan Pamuk ödül konuşmasında, neden yazıyorum diye bir soru ortaya atar ve cevaplar; ‘’içimden geldiği için yazıyorum, hepinize, herkese çok çok kızdığım için yazıyorum. Onu ancak değiştirerek gerçekliğe katlanabildiğim için yazıyorum. Bir alışkanlık ve tutku olduğu için yazıyorum. Yalnız kalmak için yazıyorum. Hepinize herkese neden o kadar çok çok kızdığımı belki anlarım diye yazıyorum. Hep gidilecek bir yer varmış ve oraya -tıpkı bir rüyadaki gibi- bir türlü gidemiyormuşum duygusundan kurtulmak için yazıyorum. Bir türlü mutlu olamadığım için yazıyorum. Mutlu olmak için yazıyorum.’’
Pamuk’un ‘’neden yazıyorum’’ sorusuna verdiği cevaplardaki ‘yazıyorum’ yükleminin yerine ‘koşuyorum’ yada (triatlon) ‘yapıyorum’ yüklemini koyduğumuzda kendi koşma yada triatlon yapma gerekçemi açıklamış oluyorum. Kendi kelimelerimle yani ‘’Volkan’ın kelimeleri’’yle cevaplamam gerekirse; her gün yataktan çıkmak için bir sebebim olsun diye (Japonlar buna “ikegai” diyor), sabah kalktığımda Kafka’nın “Dönüşüm” öyküsünde kendisini bir hamam böceği olarak bulmasına benzer şekilde kendimi bir hamam böceği gibi hissettiğim için, beyaz, mavi yakalı yada proleterya bile olamayıp prekarya olduğum ve daha kötüsü diğerlerinin aksine bu durumun apaçık farkında olduğum için ve sadece koşarken yada triatlon yaparken kendimi kendim olarak hissedebildiğim için.
İşte, insan neden koşar sorusuna, benim cevaplarım bunlar. Agah Aydın’a göre sosyal medya modern insanın iyileşme girişimidir. Ondan alıntılarsak , belki de koşmak modern insanın iyileşme çabasıdır. Kim bilir. Peki siz neden koşuyorsunuz?
Süperr. Ecz.yusuf
YanıtlaSil