İnsan Neden Koşar?

Her geçen gün koşan insan sayısı artıyor. Sosyal medya sayesinde görüyor, haberdar oluyoruz; hem dünyada hem de ülkemizde yediden yetmişe insanlar koşuyor. Çağımızın hastalığı obezite ve ona bağlı kronik rahatsızlıklar karşısında hareket etmek elbette olumlu bir durum. Ama hızla artan bu koşu popülasyonu sadece sağlıklı yaşama duyulan ihtiyaçla ya da filmlerden, reklamlardan ve sosyal medyadan öykündüğümüz fit beden arzusuyla açıklanabilir mi?


Tıp otoriteleri, günde bir saati aşmamak koşuluyla yapılan tempolu yürüyüşü sağlıklı bir yaşam için yeterli görüyor. Araştırmalar, bunun üzerindeki antrenmanların faydadan çok zarar getirebileceğini söylüyor. Ayrıca fit görünmek için sadece koşuya değil; diyet, pilates, yoga gibi başka yöntemlere de başvuruluyor. Dahası, koşu popülasyonuna şöyle bir baktığımızda, bu insanların hiç de filmlerde ya da reklamlarda gördüğümüz fit vücutlara sahip olmadığını görüyoruz. Demek ki insanın koşmasının gerekçesi, yüzeyde gördüğümüz bu açıklamalarla sınırlı değil.


Daha derin baktığımızda, “insan neden koşar?” sorusuna şöyle bir yanıt verilebilir: Avcı-toplayıcı atalarımız koşuyordu. Bugün hâlâ Tarahumara yerlileri yüz mil boyunca yalın ayak koşabiliyor. Genetik mirasımız bize bunu açıklıyor olabilir. Ama modern insanı düşündüğümüzde hâlâ tatmin edici bir yanıt bulamıyoruz. Çünkü günümüz insanının, yaşamsal ihtiyaçlarını karşılamak için bırakın yüzlerce mili, birkaç mil bile koşmasına gerek yok. O halde asıl soru şu olmalı: Modern insan neden koşar?


Bu kadar geniş bir soruya bir blog yazısında kesin yanıt bulmak kolay değil. Ama şunu açıklayabilirim: Modern insan neden koşar bilmiyorum; fakat Volkan neden koşuyor, neden triatlon yapıyor bunu anlatabilirim.





Volkan Neden Koşuyor?



Orhan Pamuk, Nobel Edebiyat Ödülü konuşmasında “Neden yazıyorum?” diye sorar ve şöyle yanıtlar:

“İçimden geldiği için yazıyorum. Hepinize, herkese çok kızdığım için yazıyorum. Onu ancak değiştirerek gerçekliğe katlanabildiğim için yazıyorum. Bir alışkanlık ve tutku olduğu için yazıyorum. Yalnız kalmak için yazıyorum. Hepinize herkese neden bu kadar kızdığımı belki anlarım diye yazıyorum. Hep gidilecek bir yer varmış, ama oraya bir türlü gidemiyormuşum duygusundan kurtulmak için yazıyorum. Bir türlü mutlu olamadığım için yazıyorum. Mutlu olmak için yazıyorum.”


Pamuk’un cümlelerindeki “yazıyorum” fiilini çıkarıp yerine “koşuyorum” ya da “triatlon yapıyorum” koyduğunuzda, benim cevabım ortaya çıkıyor.


Kendi kelimelerimle, Volkan’ın kelimeleriyle söylersem:


  • Her sabah yataktan kalkmak için bir sebebim olsun diye (Japonların “ikigai” dediği gibi).
  • Sabah uyandığımda, Kafka’nın Dönüşüm öyküsündeki gibi kendimi bir hamam böceği gibi hissettiğim için.
  • Ne beyaz yaka, ne mavi yaka, ne de proleterya… Sadece prekarya olduğum ve diğerlerinden farklı olarak bunun apaçık farkında olduğum için.
  • Ve sadece koşarken, sadece triatlon yaparken gerçekten “ben” olduğumu hissettiğim için.






Son Söz



Agah Aydın’a göre sosyal medya modern insanın iyileşme girişimidir. Ondan ilhamla belki de koşmak da modern insanın iyileşme çabasıdır.


Kim bilir?


Benim cevabım bu.

Peki siz neden koşuyorsunuz?


Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

İstanbul Triatlonu

  İstanbul Triatlonu Bir amatör spor organizasyonu insanın duygularını, düşüncelerini ve hayata bakışını ne kadar etkileyebilir? Geçtiğimiz günlerde İstanbul Boğazı’nda yapılan İstanbul Triatlonu bu soruya verilecek en güçlü yanıtlardan biriydi. Yarışmacılar ikinci köprünün altından yüzerek bir kez, üstünden bisikletle dört kez, koşarak ise altı kez geçtiler. Birçok yarışmacı bu deneyimi Fransızcadan dilimize geçmiş “görüntüsel, düşsel, hayali” anlamına gelen fantastik kelimesiyle tanımladı. İstanbul Boğazı’nın coğrafi, tarihi ve masalsı durumu düşünüldüğünde bu tanım fazlasıyla yerinde. Martılarla birlikte süzülen ve bir söylenceye göre Boğaziçi’nde yaşamış Megaralıların, Cenevizlilerin, Romalıların, Osmanlıların ruhlarını taşıyan yelkovan kuşları… Bizans’tan bu yana batan gemilerin derinlerde kalan eşyaları, hazineleri… 1991’de çarpışan iki gemiyle Boğaz’ın karanlık sularına gömülen yirmi iki bin koyun… Struma faciasında hayatını kaybeden masum bedenler… Bir ay boyunca aralıksız ...
Devamı

Ironman Frankfurt

Bir zamanlar bir padişah, yetenekli insanları ödüllendirmek için bir yarışma düzenler. Yarışmacılardan biri, 10 metre uzaktaki bir iğneden ipliği geçirmeyi başarır. Padişah onu bir kese altınla ödüllendirir ama aynı anda bu kadar “boş bir işle” uğraştığı için Fizan’a sürülmesini emreder. Triatlona başladığımdan beri her antrenmanda ve her yarışta kendime aynı soruyu soruyorum: “Ben ne yapıyorum?” Yaşıtlarım, meslektaşlarım, arkadaşlarım da soruyor: “Volkan, sen ne yapıyorsun?” “Yüzüyorum, bisiklete biniyorum, koşuyorum” diyorum. Ama onlar tekrar soruyor: “Yok yok, o değil… Sen ne yapıyorsun?” Kimi zaman da kulağıma geliyor: “Bu işte kesin bir iş var.” Wright Kardeşler, 17 Aralık 1903’te ilk uçuşlarını yaptığında havada sadece 17 saniye kalıp 37 metre yol alabilmişlerdi. Çevrelerinde onlara deli gözüyle bakan da vardı, “siz yaparsınız” diyerek destekleyen de. Aslında onlar da tıpkı kıssadaki gibi bir kese altınla ödüllendirenler ve Fizan’a sürgün edenler arasında sıkışmışlar...
Devamı

Kızıma Mektup

  Derin’im, güzel kızım… Bugün senin doğum günün. Artık 10 yaşındasın. Yaşıtların gibi bir an evvel büyümek istediğin yıllara geldin. Ama şunu bil ki büyüdüğünde, bugün dünyayı bir masal tadında anlamlandırmanı sağlayan o masumiyet perdesi yavaş yavaş aralanacak. Ve göreceksin ki büyümek aslında o kadar da matah bir şey değilmiş. Yine de umarım büyüdüğünde “büyük” insanların büyük hedeflerinin, seni çocukluğunun masalsı hayallerinden vazgeçirmesine izin vermezsin. Bugün senin doğum günün ve ben bu mektubu, bitmeyen antrenmanlarımın, işimin, sınavlarımın arasında yazıyorum. Sürekli bir koşturmaca içinde olan bir babanın kızı olmak kolay değil, biliyorum. Ama emin ol büyüdüğünde bu çabanın ne anlama geldiğini anlayacaksın. Çocukluğum pek kolay değildi, belki bu yüzden iyi bir baba olmayı öğrenmem daha zor oldu. Ama kendimi sürekli eğiterek, daha iyi bir insan ve daha iyi bir baba olmak için uğraştım. Bunu değerlendirirken, umarım bana biraz kanaat notu da ver...
Devamı